Η διαδικασία της απώλειας βάρους είναι κάτι που απαιτεί συνεχή προσπάθεια και επιμονή, ώστε κάποιος να φτάσει σε ένα επιθυμητό αποτέλεσμα. Έτσι έχοντας αυτό κατά νου, και γνωρίζοντας την επιθυμία του ανθρώπου στο να έχει μια καλή εικόνα το οποίο συνεπάγεται πολλές φορές με μείωση βάρους, πολλοί επιτήδειοι εμφανίζονται να προσφέρουν την μαγική λύση, την εύκολη και απλή. Συνήθως τέτοιες περιπτώσεις εμφανίζουν ραγδαία διάδοση και γίνονται «μόδα». Μία τέτοια περίπτωση «μόδας» είναι και τα τεστ δυσανεξίας. Ας ρίξουμε λοιπόν μια πιο προσεκτική ματιά.
Σίγουρα σας είναι γνωστό κάποιο διαφημιστικό για τα εν λόγω τεστ όπου κάνοντάς το μπορείτε να δείτε ποιά είναι τα τρόφιμα που επηρεάζουν τον μεταβολισμό σας και επιδρούν στο βάρος σας. Έτσι, λένε, κάνοντας αυτό το ιατρικό τεστ δυσανεξίας, εντοπίζετε σε ποιές τροφές είστε δυσανεκτικοί και μπορείτε απλά κι εύκολα να αντιμετωπίσετε το επιπλέον βάρος, την κυτταρίτιδα, το τοπικό πάχος κ.α. Ποιά όμως είναι η αλήθεια; Είναι ποτέ δυνατόν να πιστεύουμε ότι για το πρόβλημα του βάρους μας φταίνε μεμονωμένα τρόφιμα όπως το κοτόπουλο, η ντομάτα, ακόμα και αρτύματα όπως η ρίγανη;
Σίγουρα πολλοί θα απαντήσουν ναι. Αρκετοί ίσως έχουν και γνωστούς ή ακόμα και οι ίδιοι να έχουν χάσει κιλά κάνοντας πρώτα αυτό το τεστ. Λυπάμαι που θα σας απογοητεύσω, αλλά πέσατε θύμα ενός καλοστημένου μύθου. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει καμία επιστημονική βάση σε όσα υποστηρίζουν οι διάφοροι «ειδικοί» του θέματος. Οι «ειδικοί» μάλιστα είναι πολλοί και βρίσκονται παντού. Από εκπομπές στην τηλεόραση και διαφημίσεις σε περιοδικά μέχρι και ιατροί όλων των ειδικοτήτων, μικροβιολόγοι, μοριακοί βιολόγοι, γυμναστές, αισθητικοί και ότι άλλο φανταστεί κανείς. Όμως το χρησιμοποιούν ακόμη και διαιτολόγοι, που όμως ή δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις για να ερμηνεύσουν την επιστημονική βιβλιογραφία πάνω στο θέμα ή απλά κερδοσκοπούν σε βάρος πελατών-ασθενών τους.
Πως είναι δυνατό να πέσουν θύματα τόσοι πολλοί άνθρωποι; Η ανθρώπινη ματαιοδοξία από την μια αλλά και η καλοστημένη θεωρία από την άλλη. Το καλύτερο ψέμα λέγεται ξεκινώντας από μια αλήθεια. Έτσι οι «ειδικοί» χρησιμοποιούν κάποιες επιστημονικές αλήθειες και μετά βγάζουν ανυποστήρικτα συμπεράσματα.
Πριν περιγράψουμε τα διάφορα τεστ που κυκλοφορούν, πρέπει να ειπωθεί ότι ο όρος δυσανεξία υπάρχει και ότι οι δυσανεξίες των τεστ δυσανεξίας δεν έχουν καμία σχέση με τη δυσανεξία στη γλουτένη (κοιλιοκάκη) ή λακτόζη ή φρουκτόζη. Οι δυσανεξίες αυτές αναφέρονται σε πραγματικές παθολογικές καταστάσεις και ανιχνεύονται μόνο με ειδικές εξετάσεις.
Τα τεστ δυσανεξίας που μπορεί να συναντήσετε είναι τα εξής:
Τεστ κβαντικής βιοανάδρασης-βιοσυντονισμού ή δυσανεξία με τηλεμετρική μέθοδο (bioresonance)
Το τεστ κβαντικής βιοανάδρασης-βιοσυντονισμού γίνεται με ένα «υπερεξελιγμένο» μηχάνημα βιοανίχνευσης (πολλές φορές αναφέρεται και το όνομα της NASA), όπου μετριέται η συμβατότητα του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου των τροφίμων με αυτό του σώματος και των ιστών. Έτσι βγαίνουν τα αποτελέσματα με τα οποία κάνοντας την αγωγή θα βοηθηθεί ο οργανισμός να εξισορροπηθεί.
Ακόμη και η θεωρία αυτού του τεστ είναι ανυπόστατη, διότι ως βιολογικό προϊόν η ηλεκτρική αγωγιμότητα του κάθε τροφίμου δεν είναι ποτέ η ίδια και εξαρτάται από πληθώρα παραγόντων όπως το μέγεθος, η υγρασία κ.α. Όπως και να έχει, κλινικές έρευνες δεν βρήκαν καμία διαγνωστική αξία αλλά και καμία επαναληψιμότητα των αποτελεσμάτων.
Τεστ “κλινικής μικρoσκοπίας” ή “μεταβολικής οδού” (live blood analysis)
Σε αυτό το τεστ εξετάζεται κάτω από το μικροσκόπιο μια σταγόνα αίματος που λαμβάνεται μετά από τρύπημα στο δάκτυλο (όπως μετράμε το ζάχαρο), για τυχόν «φθορά» στα κύτταρα του αίματος. Έτσι με αυτόν τον τρόπο μπορούν να διαγνωστούν δυσανεξίες σε τρόφιμα, ανωμαλίες στην πήξη του αίματος, την οξεοβασική ισορροπία των κυττάρων, σπάνια παράσιτα, οξειδωτικό στρες, ορμονολογικά προβλήματα κ.α. Έτσι μετά τη διάγνωση του προβλήματος, δίνεται η κατάλληλη “θεραπεία” που διορθώνει το πρόβλημα.
Εκτός του ότι εννοείται ότι είναι αδύνατον να διαγνωστούν παράσιτα, προβλήματα πήξης αίματος, ορμονολογικά προβλήματα και διαταραχές του μεταβολισμού από μια σταγόνα αίμα είναι και αστείο να το υποστηρίζει κάποιος.
Λευκοκυτταροτοξικό τεστ (Alcat ή Νutron test)
Και σε αυτό το τεστ γίνεται λήψη αίματος και παρατηρούνται στο μικροσκόπιο οι αλλαγές στα λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία αναμειγνύονται με εκχυλίσματα τροφών που έχουν έρθει σε επαφή με ένζυμα του γαστρεντερικού σωλήνα. Έτσι με τον τρόπο αυτό ανακαλύπτονται οι “δυσανεκτικές” τροφές.
Τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι δεν υπάρχει καμία συσχέτιση μεταξύ των αποτελεσμάτων του τεστ και επιβεβαιωμένων κλινικών αλλεργιών ή καθορισμένων δυσανεξιών που επιβεβαιώθηκαν με δίαιτες αποκλεισμού. Παρόλα αυτά ακόμη και αν μπορούσε να εντοπίσει τροφικές αλλεργίες το τεστ αυτό, αυτό δεν έχει καμία σχέση με την απώλεια βάρους αφού στη παχυσαρκία δεν έχει καμία εμπλοκή ούτε η αλλεργία αλλά και οποιαδήποτε άλλη ανοσολογική αντίδραση.
Τεστ δυσανεξίας με αντίδραση αντισωμάτων IgG
Σε αυτό το τεστ που θεωρείται και ως το πιο “έγκυρο” τεστ δυσανεξίας, γίνεται λήψη αίματος και μετράται η παρουσία μιας κατηγορίας αντισωμάτων, των ανοσοσφαιρινών ΙgG (συνήθως ΙgG4), που θεωρείται και δείκτης αντίδρασης του σώματος σε κάποιο τροφικό ερέθισμα. Έτσι με αυτόν τον τρόπο θα εντοπιστούν τα τρόφιμα που είναι υπεύθυνα για την αύξηση τους και θα πρέπει να αποκλειστούν από τη διατροφή.
Οι έρευνες όμως φανερώνουν ότι το τεστ δυσανεξίας με χρήση ΙgG έχει αποτύχει στον ακριβή προσδιορισμό δυσανεξίας τροφίμων που προκαλούν προβλήματα στο πεπτικό και έχουν ήδη διαγνωστεί με τη βοήθεια δίαιτας αποκλεισμού. Τα νέα επιστημονικά δεδομένα μάλιστα, μας δείχνουν ότι η παραγωγή ανοσοσφαιρινών ΙgG είναι δείγμα προστασίας του οργανισμού από την ανάπτυξη πραγματικής τροφικής ή μη αλλεργίας, στην οποία εμπλέκονται οι ανοσοσφαιρίνες ΙgΕ. Δηλαδή η παραγωγή τους μέσω της έκθεσης στο τρόφιμο ή τα τρόφιμα που την προκαλεί είναι χρήσιμη για να προστατευθεί ο οργανισμός στο μέλλον από την τροφική αλλεργία.
Άρα, παρά την καλοστημένη θεωρία, εδώ δεν πρόκειται για τίποτα άλλο από ουσιαστικά μια φυσιολογική διαδικασία του οργανισμού που συνδέεται την ανοσοανοχή. Δηλαδή ή αύξηση των ανοσοφαιρινών ΙgG ως αντίδραση στην τροφή δεν αποτελεί ένδειξη “υπερευαισθησίας” ή δυσανεξίας αλλά ένδειξη ανοσοανοχής στην τροφή και ότι το άτομο μπορεί να καταναλώνει με ασφάλεια το συγκεκριμένο τρόφιμο.
Επιπλέον η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Αλλεργίας και Κλινικής Ανοσολογίας αναφέρει ότι: «Τα τεστ “δυσανεξίας” με μέτρηση ΙgG4 δεν έχουν καμία διαγνωστική αξία και γι’ αυτό το λόγο δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως εργαλεία για τη διαχείριση προβλημάτων με την τροφή». Συνεπώς η όποια χρήση τους για μείωση του βάρους είναι τουλάχιστον αναληθής και παραπλανητική.
Τέλος όπως αναφέραμε και στην αρχή μπορεί κάποιος να έχει χάσει βάρος και με το τεστ δυσανεξίας. Η εξήγηση εδώ είναι, ότι μαζί με τη διάγνωση έρχεται και η προτεινόμενη θεραπεία. Έτσι συστήνεται δίαιτα η οποία αν δεν αφορά κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα, αφορά διατροφικές οδηγίες και απαγορεύσεις στα τρόφιμα που βρέθηκε κάποιος ότι έχει δυσανεξία. Μεταξύ των τροφίμων που απαγορεύονται θα συναντήσει κανείς τρόφιμα όπως τυριά, λιπαρά κρέατα και γενικά τρόφιμα πλούσια σε θερμίδες. Το τελικό αποτέλεσμα είναι, ότι το διαιτολόγιο αυτό μειώνει τις θερμίδες που θα καταναλώσει κάποιος, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια βάρους. Επίσης με τη διάγνωση ενός υποτιθέμενου προβλήματος υγείας, υπάρχει και ψυχολογική επίδραση με αποτέλεσμα το άτομο να προσέχει ιδιαίτερα και ίσως να ξεκινήσει και άσκηση μαζί.
Όμως παρά την απώλεια βάρους που μπορεί να έρθει, αυτό που δεν γίνεται, είναι η αλλαγή στη διατροφική συμπεριφορά με στόχο τη μακροπρόθεσμη συντήρηση του βάρους, διότι το άτομο δεν μαθαίνει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να ελέγχει το βάρος του, ενώ η αυθαίρετη και συστηματική αποφυγή κάποιων τροφίμων ή ακόμη χειρότερα και ολόκληρων ομάδων μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη θρεπτικών συστατικών και σε προβλήματα υγείας.
Σίγουρα είναι εύκολο να πέσει κάποιος θύμα παραπλάνησης, ειδικά όταν φαίνεται επιστημονικά τεκμηριωμένη η θεωρεία μπροστά από αυτή, ιδιαίτερα όταν αυτή προωθείται από «ειδικούς» που προβάλλονται σε διάφορα μέσα ενημέρωσης, όπως συμβαίνει π.χ. σε εκπομπές στην τηλεόραση. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να αντιμετωπίζετε τουλάχιστον με επιφύλαξη όποιον σας υπόσχεται την εύκολη λύση μέσα από ένα απλό τσίμπημα ή μέσω ενός «ειδικού» ή «πρωτοποριακού» τεστ και κυρίως γρήγορα. Ο μόνος τρόπος για σωστή πληροφόρηση είναι να απευθυνθείτε σε ένα εγγεγραμμένο Διαιτολόγο-Διατροφολόγο, μέλος του Συνδέσμου Διαιτολόγων Κύπρου (ή για την Ελλάδα του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων Διατροφολόγων ή/και της Ένωσης Διαιτολόγων-Διατροφολόγων Ελλάδος ή των άλλων επίσημων φορέων) ο οποίος έχει την επιστημονική γνώση να σας κατευθύνει και να σας βοηθήσει.
Πηγές-Βιβλιογραφία:
-
- Stapel SO, Asero R al. Testing for IgG4 against foods is not recommended as a diagnostic tool: EAACI Task Force Report. Allergy 2008; 63 (7) 793-796
- Wuthrich B.J. Unproven techniques in allergy diagnosis. Investig Allergol Clin Immunol 2005;15(2):2-90
- Enrique E, Pineda F, et al. Sublingual immunotherapy for hazelnut food allergy: a randomized, double-blind, placebo-controlled study with a standardized hazelnut extract. J Allergy Clin Immunol. 2005 Nov;116(5):1073-9
- Antico A, Pagani M, Vescovi PP, Bonadonna P, Senna G. Food-specific IgG4 lack diagnostic value in adult patients with chronic urticaria and other suspected allergy skin symptoms. Int Arch Allergy Immunol. 2011;155(1):52-6.
- Keet CA, Frischmeyer-Guerrerio PA, Thyagarajan A, Schroeder JT, Hamilton RG, Boden S, Steele P, Driggers S, Burks AW, Wood RAThe safety and efficacy of sublingual and oral immunotherapy for milk allergy. J Allergy Clin Immunol. 2012 Feb;129(2):448-55, 455.e1-5.
- Mousallem T, Burks AW. Immunology in the Clinic Review Series; focus on allergies: immunotherapy for food allergy. Clin Exp Immunol. 2012 Jan;167(1):26-31. doi: 10.1111/j.1365-2249.2011.04499.x.
- Geroldinger-Simic M, Zelniker T, Aberer W, Ebner C, Egger C, Greiderer A, Prem N, Lidholm J, Ballmer-Weber BK, Vieths S, Bohle
- B.Birch pollen-related food allergy: clinical aspects and the role of allergen-specific IgE and IgG4antibodies. J Allergy Clin Immunol. 2011 Mar;127(3):616-22.e1
- EuroPreval l 2009, Food Allergy: Basic Facts and how to live with it. Τελευταία πρόσβαση: 25 Αυγούστου 2014.
- Κωνσταντίνα Μπακλώρη, Η βιομηχανία των τεστ δυσανεξίας και οι ψεύτικες υποσχέσεις, www.diatrofi.gr. Τελευταία πρόσβαση: 25 Αυγούστου 2014.
- Δρ Δημήτρης Ζ. Ψυρρόπουλος, Η πλάνη των … «τεστ δυσανεξίας» των τροφίμων …!, www.kardiologika.blogspot.gr. Τελευταία πρόσβαση: 25 Αυγούστου 2014.